Το τσάι είναι ένα από τα πιο αγαπημένα ροφήματα στον κόσμο. Η μία μελέτη μετά την άλλη δείχνουν ότι παρέχει πολλά οφέλη στην υγεία, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η προστασία της καρδιάς και η πρόληψη του καρκίνου.
Ποιο είδος τσαγιού είναι, όμως, το καλύτερο; Τα οφέλη περιορίζονται στο τσάι που προέρχεται από τα φύλλα του δέντρου καμέλια (Camellia sinensis ή Camellia thea) ή αφορούν και άλλα αφεψήματα βοτάνων που είθισται να αποκαλούμε «τσάι»;
«Κάθε τσάι και αφέψημα βοτάνων παρέχει διαφορετικά οφέλη στην υγεία», απαντά η διαιτολόγος Dr. Beth Czerwony, από το Τμήμα Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας & Διατροφής της Cleveland Clinic στο Οχάιο. «Να διαλέγετε όποιο είδος καλύπτει τις δικές σας προτιμήσεις και ανάγκες». Η Dr. Czerwony εξηγεί συνοπτικά τι παρέχει κάθε είδος.
Καλύτερο συνολικά για την υγεία: Πράσινο τσάι
«Προσφέρει περισσότερα οφέλη στην υγεία από οποιοδήποτε άλλο είδος», λέει η Dr. Czerwony. «Καλύπτει ευρύ φάσμα ασθενειών, χάρη στις κατεχίνες που περιέχει».
Οι κατεχίνες είναι αντιοξειδωτικές ουσίες που υπάρχουν στα φύλλα του τσαγιού. Συμβάλλουν στην προστασία των κυττάρων από τις βλάβες που τους προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (ένα είδος ιδιαίτερα δραστικών μορίων). Μελέτες έχουν συσχετίσει την κατανάλωση πράσινου τσαγιού με:
Την πρόληψη του καρκίνου
Την αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου
Την μείωση της αρτηριακής πίεσης
Την καταπολέμηση της φλεγμονής
Την απώλεια βάρους
Την μείωση της χοληστερόλης στο αίμα
Καλύτερο για την υγεία του πεπτικού: Τσάι τζίντζερ
Εάν αισθάνεστε ναυτία, έχετε δυσπεψία ή γενικώς αντιμετωπίζετε πεπτικά προβλήματα, η λύση μπορεί να είναι ένα τσάι παρασκευασμένο από πιπερόριζα (τζίντζερ). Το μπαχαρικό αυτό ασκεί καταπραϋντική δράση στο πεπτικό και χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα.
Μελέτες έχουν δείξει ότι καταπολεμά τη ναυτία, ακόμα και την πρωινή ναυτία της εγκυμοσύνης, λέει η Dr. Czerwony. Δρα επίσης ευνοϊκά στη λειτουργία του πεπτικού, διεγείροντας την διέλευση της τροφής από το στομάχι στο έντερο. Η επιτάχυνση της όλης διαδικασίας καταπολεμά τη δυσπεψία και τα στομαχικά ενοχλήματα. Το τσάι από πιπερόριζα δρα επίσης χαλαρωτικά στο έντερο.
Εάν δεν σας αρέσει η πιπερόριζα, δοκιμάστε ένα τσάι μέντας για να καταπολεμήσετε τη δυσπεψία. Μπορείτε επίσης να το δοκιμάσετε για να ηρεμήσετε τα ενοχλήματα του εντέρου. Προσέξτε, όμως, γιατί η μέντα μπορεί να επιδεινώσει άλλα πεπτικά συμπτώματα, όπως οι καούρες (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση).
Καλύτερο για την υγεία των πνευμόνων: Τσάι βοτάνων
Ορισμένα βότανα ασκούν αντιφλεγμονώδη δράση, μειώνοντας την στένωση των αεραγωγών που παρατηρείται στους πάσχοντες από νοσήματα όπως το άσθμα.
Επιπλέον, ένα φλιτζάνι ζεστό τσάι βοτάνων μπορεί να «μαλακώσει» τη βλέννα που συσσωρεύεται στους αεραγωγούς, διεγείροντας την αποβολή της από τον οργανισμό.
Για καλύτερη αναπνοή, η Dr. Czerwony συνιστά να δοκιμάσετε ρόφημα με κουρκουμά (turmeric), κανέλα ή τζίντζερ.
Καλύτερο για τις ιώσεις: Τσάι μέντας
Η μέντα διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα, χαλαρώνει τους πονεμένους μυς του λαιμού και καταπραΰνει τη ρινική συμφόρηση (μπούκωμα). Μπορεί επίσης να συμβάλλει στην καταπολέμηση του πυρετού. Όπως εξηγεί η ειδικός, το τσάι μέντας έχει πανίσχυρες αντιβακτηριακές και αντϊιικές ιδιότητες.
Άλλα αφεψήματα βοτάνων που μπορεί να δοκιμάσετε όταν πάσχετε από ιώσεις της εποχής είναι αυτά με:
- Echinacea
- Ιβίσκο (hibiscus)
- Καρπούς κουφοξυλιάς (λέγεται και αφροξυλιά, σαμπούκος ή elderberry)
Καλύτερο για τον ύπνο: Χαμομήλι
Αν θέλετε να κοιμηθείτε ήσυχα το βράδυ, βράστε λίγο χαμομήλι. Περιέχει απιγενίνη, μία αντιοξειδωτική ουσία που διεγείρει τον ύπνο. Η απιγενίνη προσκολλάται σε ορισμένους κυτταρικούς υποδοχείς του εγκεφάλου, μειώνοντας το άγχος και επιφέροντας μια ηρεμία που οδηγεί στην υπνηλία.
«Το χαμομήλι δρα ουσιαστικά ως ήπιο ηρεμιστικό και πραγματικά διευκολύνει τον ύπνο», τονίζει η Dr. Czerwony.
Το τσάι από ρίζες βαλεριάνας επίσης είναι μια καλή επιλογή, εάν καθυστερείτε να αποκοιμηθείτε όταν ξαπλώνετε στο κρεβάτι σας.
Τι ισχύει για το μαύρο τσάι
Το μαύρο τσάι μοιράζεται πολλά οφέλη με το πράσινο, γεγονός λογικό αν αναλογιστούμε ότι προέρχονται από το ίδιο φυτό. Η διαφορά είναι ότι το μαύρο τσάι περιέχει περισσότερη καφεΐνη, η οποία είναι για πολλούς σημαντικός παράγοντας κατά την επιλογή των ροφημάτων.
Επιπλέον, τα φύλλα του μαύρου τσαγιού έχουν αφεθεί να ωριμάσουν και να οξειδωθούν, γι’ αυτό είναι σκούρα. Εκείνα του πράσινου, όμως, υφίστανται λιγότερη επεξεργασία γι’ αυτό είναι ανοικτόχρωμα.
Ποιο είναι, συνεπώς, το καλύτερο; Μία απάντηση σε αυτή την ερώτηση δεν υπάρχει, τονίζει η ειδικός. Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά. Δοκιμάστε όσα προσελκύουν το ενδιαφέρον σας για να βρείτε ποιο σας ταιριάζει, συνιστά.
Προσέξτε μόνο, διότι μερικά βότανα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τυχόν φάρμακα που λαμβάνετε. Για παν ενδεχόμενο, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας πριν αρχίσετε τη συστηματική κατανάλωσή των βοτάνων αυτών.